คติธรรมคำกลอนสอนใจ
พระครูภาวนานุศาสก์
เจ้าอาวาส วัดไทรงามธรรมธราราม
ตำบลดอนมะสังข์ อำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี
เจ้าอาวาส วัดไทรงามธรรมธราราม
ตำบลดอนมะสังข์ อำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี
๑. สติปัฏฐานสี่ดีที่หนึ่งอย่าพึงว่าน้อย
ดีกว่าร้อยภาษิตปริศนา
เหมือนเกลือดีมีนิดหน่อยน้อยราคา
ยังมีค่ากว่าน้ำเค็มเต็มทะเล
ดีกว่าร้อยภาษิตปริศนา
เหมือนเกลือดีมีนิดหน่อยน้อยราคา
ยังมีค่ากว่าน้ำเค็มเต็มทะเล
๒. นั่งไม่รู้ไม่ชี้ดีนักรู้จักใช้
คิดอะไรวางทิ้งนั่งนิ่งเฉย
ตัดเรื่องเปลื้องทุกข์สุขเสบย
ยกมือให้เคยลองดูจะรู้ดี
คิดอะไรวางทิ้งนั่งนิ่งเฉย
ตัดเรื่องเปลื้องทุกข์สุขเสบย
ยกมือให้เคยลองดูจะรู้ดี
๓. มีเงินทองพวกพี่น้องปองประจบ
มีเพื่อนคบนับร้อยคอยส่งเสริม
ยามเราจนต้นทรัพย์กลับซ้ำเติม
ลืมคำเดิมที่เราช่วยด้วยวาที
มีเพื่อนคบนับร้อยคอยส่งเสริม
ยามเราจนต้นทรัพย์กลับซ้ำเติม
ลืมคำเดิมที่เราช่วยด้วยวาที
๔. อันมนุษย์สุดจะเชื่อมันเหลือปด
พูดสบถสาบานไม่ขัดสน
เชื่อกันนักก็ไม่ได้ใจของคน
ปากเป็นผลใจเป็นพาลเหนือมารยา
พูดสบถสาบานไม่ขัดสน
เชื่อกันนักก็ไม่ได้ใจของคน
ปากเป็นผลใจเป็นพาลเหนือมารยา
๕. อันโบราณพาทีไว้ดีมาก
โคไม่อยากกินหญ้าอย่าเคี่ยวเข็ญ
ไปฝืนใจของเขาเราลำเค็ญ
คราวจำเป็นก็ต้องปล่อยไปตามกาล
โคไม่อยากกินหญ้าอย่าเคี่ยวเข็ญ
ไปฝืนใจของเขาเราลำเค็ญ
คราวจำเป็นก็ต้องปล่อยไปตามกาล
๖. เป็นคนซื่อนับถือพระมานะอด
ไม่โป้ปดกลัวความผิดคิดถึงศีล
ไม่แส่หาความชั่วกลัวมลทิน
เพราะผิดศีลแล้วจะนำสู่อบาย
ไม่โป้ปดกลัวความผิดคิดถึงศีล
ไม่แส่หาความชั่วกลัวมลทิน
เพราะผิดศีลแล้วจะนำสู่อบาย
๗. ทางโลกีย์นั้นกว้างกว่าทางหลวง
ถ้าหลงลวงไปนักไกลมรรคผล
มัวรักรักชังชังเฝ้ากังวล
สำคัญตนว่าเป็นสุข ทุกข์แทบตาย
ถ้าหลงลวงไปนักไกลมรรคผล
มัวรักรักชังชังเฝ้ากังวล
สำคัญตนว่าเป็นสุข ทุกข์แทบตาย
๘. อันคนเราอยากจะเห็นคนทำดี
แต่ถ้าเด่นขึ้นทุกทีเขาหมั่นไส้
จงทำดีแต่อย่าเด่นจะเป็นภัย
ไม่มีใครอยากเห็นเราเด่นเกิน
แต่ถ้าเด่นขึ้นทุกทีเขาหมั่นไส้
จงทำดีแต่อย่าเด่นจะเป็นภัย
ไม่มีใครอยากเห็นเราเด่นเกิน
๙. อันคนเรารู้ดีบุหรี่เหล้า
นำโรคเข้าร่างกายตายผ่อนส่ง
เหตุไฉนจึงไม่ลืมดื่มกันลง
หรือว่าปลงแล้วร่างกายตายช่างมัน
นำโรคเข้าร่างกายตายผ่อนส่ง
เหตุไฉนจึงไม่ลืมดื่มกันลง
หรือว่าปลงแล้วร่างกายตายช่างมัน
๑๐. อันมนุษย์ไม่สิ้นสุดเพราะความอยาก
จะทุกข์ยากโหยหิวเพราะชิวหา
จงรู้จักประมาณกาลเวลา
อย่าหลงบ้าตามรสจะหมดทุน
จะทุกข์ยากโหยหิวเพราะชิวหา
จงรู้จักประมาณกาลเวลา
อย่าหลงบ้าตามรสจะหมดทุน
๑๑. อันคนชั่วคนพาลสันดานหยาบ
ไม่เคยรับศีลไม่มีดีแต่ผลาญ
ใช้ความรู้ในทางชั่วตัวสามานย์
วิปัสสนาซาตานเที่ยวหลอนปลิ้นปล้อนคน
ไม่เคยรับศีลไม่มีดีแต่ผลาญ
ใช้ความรู้ในทางชั่วตัวสามานย์
วิปัสสนาซาตานเที่ยวหลอนปลิ้นปล้อนคน
๑๒. ทำรู้มากฉลาดมากยากจะแก้
สันดานพาลแท้แก้อย่างไรไม่เป็นผล
เข้าสังคมธรรมะก็เหลวเละไม่น่าใคร่คล้ายกับโคลน
คอยปะปนคนพวกนี้มีมากมาย
สันดานพาลแท้แก้อย่างไรไม่เป็นผล
เข้าสังคมธรรมะก็เหลวเละไม่น่าใคร่คล้ายกับโคลน
คอยปะปนคนพวกนี้มีมากมาย
๑๓. เงินไม่มีรอหมอนั่งคอตก
มือทาบอกเซซวนทวนสังขาร
ญาติไม่มายาไม่พอทรมาน
โรครุกรานนอนดิ้นจนสิ้นใจ
มือทาบอกเซซวนทวนสังขาร
ญาติไม่มายาไม่พอทรมาน
โรครุกรานนอนดิ้นจนสิ้นใจ
๑๔. อันสตรีควรรักษาซึ่งจารีต
ชุดวันพีช-ทูพีชอย่ามุ่งหมาย
ไปอวดส่วนโค้งเว้าเย้ายั่วชาย
เรื่องเสียหายมิใช่ดีที่ไหนเลย
ชุดวันพีช-ทูพีชอย่ามุ่งหมาย
ไปอวดส่วนโค้งเว้าเย้ายั่วชาย
เรื่องเสียหายมิใช่ดีที่ไหนเลย
๑๕. เรื่องเต้นรำอารยธรรมตะวันตก
หาเรื่องกกพรอดกันนั้นเฉยๆ
หญิงสาวไทยสมัยก่อนเขาไม่เคย
ขอเฉลยบัดนี้นั้นมีจริง
หาเรื่องกกพรอดกันนั้นเฉยๆ
หญิงสาวไทยสมัยก่อนเขาไม่เคย
ขอเฉลยบัดนี้นั้นมีจริง
๑๖. จงเตือนตนของตนให้พ้นผิด
ตนเตือนจิตตนได้ใครจะเหมือน
ตนเตือนตนไม่ได้ใครจะเตือน
ทำแชเชือนใครจะช่วยให้ป่วยการ
ตนเตือนจิตตนได้ใครจะเหมือน
ตนเตือนตนไม่ได้ใครจะเตือน
ทำแชเชือนใครจะช่วยให้ป่วยการ
๑๗. พระพุทธเจ้าทรงชี้ขุมอริยทรัพย์
ผู้อาภัพไม่ตริตรองมองไม่เห็น
ถ้าชี้แล้วไม่ใคร่ใจโอนเอน
คราวจำเป็นไม่แตะต้องตามมองเตือน
ผู้อาภัพไม่ตริตรองมองไม่เห็น
ถ้าชี้แล้วไม่ใคร่ใจโอนเอน
คราวจำเป็นไม่แตะต้องตามมองเตือน
๑๘. โทษของตัวเท่าภูผาปกปิดไว้ไม่ให้ผู้ใดเห็น
โทษของผู้อื่นเท่าเมล็ดงายกขึ้นมาติฉินนินทาไม่วายเว้น
โทษของผู้อื่นเท่าเมล็ดงายกขึ้นมาติฉินนินทาไม่วายเว้น